Sân si là một cách gọi dùng để nói đến tính cách con người, sân si thường được dùng trong giao tiếp hàng ngày. Từ ngữ này được trích trong 3 yếu tố mà Phật dạy chúng ta đó là “tham – sân – si”. Nếu bạn chưa hiểu rõ ý nghĩa của sân si là gì thì hãy đến với bài viết sau đây, chúng tôi sẽ giải nghĩa tường tận để bạn hiểu chúng một cách cụ thể nhất.
Contents
Sân si là gì?
Sân si là một thuật ngữ chỉ tính cách con người, người có tính sân si thường nóng tính, hay ganh tị, thù hận, cảm thấy khó chịu với những thành công mà người khác đạt được.
Trong đó:
– Sân là sân hận, thù ghét, nóng tính,… Sân có những loại sau:
+ Do quyền lợi, tài vật, danh vọng, sắc dục, bản thân bị xâm phạm
+ Do lợi, tài vật, danh vọng, sắc dục không được hay dưới mức mong muốn(do tham quy định)
+ Do lợi, tài vật, danh vọng, sắc dục của người khác hơn mình(ghen tị thành thù ghét)
– Si là mê muội , mê lầm, là không sáng suốt, không đủ khả năng để nhận ra sự thật, các chân lý. Mê lầm thường có 3 loại chính:
+ Không khả năng nhận diện đạo lý tốt.
+ Không có khả năng nhận diện bản chất thật của sự việc ở đời
+ Không có khả năng nhận diện thân, tâm của mình.
Người sân si luôn cho mình là nhất và tìm mọi cách để soi mói những khuyết điểm của người khác nhằm hạ bệ người khác xuống. Khi thấy người khác đạt thành quả tốt họ xem đó như là sự may mắn nhất thời. Sau cơn tức giận ấy, họ sẽ tìm cách trả đũa, hãm hại người khác, làm những việc trái với luân thường đạo lý gây ra những hậu quả nghiêm trọng.
Sân si trong tiếng Anh được giải nghĩa như sau:
– Sân – Hatred: ý chỉ sự căm căm thù, sự căm hờn, sự căm ghét và nóng giận khi bản thân bị xúc phạm hay không đạt được điều như ý. Những người này luôn có quan niệm mình kém cỏi, không bằng người khác, không có cách để vươn lên.
– Si – Ignorance: ý chỉ sự ngu dốt, thiểu hiểu biết. Thường nói đến những người tư duy khá chậm, không biết phân biệt đúng sai, họ thường cố chấp và rất khó để khuyên nhủ.
Ý nghĩa của tham – sân – si
Tham là nhu cầu để đáp ứng những ham muốn bất tận của bản thân mà bất chấp đến những gì xung quanh mình.
– Tham tài vật: Là lòng tham những thứ vật chất, tiền bạc, nhà cửa, xe cộ.
– Tham sắc dục: Là mạng sống dục, vọng sắc đẹp nói chung là về “thân”.
– Tham danh vọng: Là sự tham về sự nổi tiếng, quyền lực, địa vị.
Tham – sân – si là nói đến những tính cách tiêu cực của con người: ham muốn không giới hạn, đố kỵ, ganh ghét, thù hận thậm chí là hãm hại lẫn nhau.
Người có tính tham – sân – si lúc nào cũng trong trạng thái u uất, ganh ghét với người khác, họ không biết hưởng thụ cuộc sống mà lúc nào cũng luôn muốn thể hiện, muốn vượt qua người khác nên cuộc sống luôn ở trong tình trạng quá sức chịu đựng bản thân. Họ không biết thế nào là đủ, đâu là điểm dừng để có một cuộc sống vẹn tròn, hạnh phúc.
Trong xã hội nếu có quá nhiều người tham – sân – si sẽ khó có thể phát triển được, bởi vì họ luôn muốn vùi dập lẫn nhau, hãm hại nhau để đạt được mục đích của mình. Đa phần những người này đều chậm tiến bộ, chậm tiếp thu, họ có tư tưởng bảo thủ và rất khó để nhận ra lẽ phải.
Sân si có tốt không?
Sau khi tìm hiểu qua ý nghĩa của tham – sân – si thì bạn cũng đã có câu trả lời riêng cho mình rồi. Tất cả những tính cách này vô cùng độc hại ẩn chứa sâu bên trong con người, nó có thể hủy hoại chính bản thân bạn và thậm chí những người khác. Hầu hết trong mỗi người ai có chứa đựng tính cách này, quan trọng là bạn biết kiềm chế nó hay nó quá lớn mạnh đến nỗi có thể điều khiển hành động của bạn theo hướng tiêu cực.
Bất kì ai sống trong cộng đồng này cũng đều tính sân si, họ khác nhau ở điểm người có ít, người có nhiều, người biểu hiện ra bên ngoài, người giấu kín ở bên trong, người biết tiết chế chúng hay người cố tình khiến chúng trở thành bản năng.
Chỉ cần bạn biết điều chỉnh được cảm xúc, biết sống tích cực bằng những suy nghĩ thông thoáng, biết tiếp thu, học hỏi những điều hay, cái mới và loại bỏ những cái xấu xa, lạc hậu ra khỏi cuộc sống của mình.
Làm cách nào để thoát khỏi sân si?
Làm sao để tránh khỏi tham – sân – si là câu hỏi đặt ra của rất nhiều người. Để tránh được nó, chúng ta cần phải biết tiết chế cảm xúc của bản thân, biết được bản thân mình muốn gì và cần gì, biết cách đạt được thành tựu một cách quang minh chính đại. Hãy nhìn nhận sự việc ở nhiều góc độ khác nhau, nhìn dưới góc độ của bản thân mình sau đó hãy tự đặt mình vào vị trí của người khác mà cảm nhận.
Đồng thời, bạn cũng không nên quá tin tưởng vào bất cứ ai, bạn phải biết nhận định điều đúng sai, đừng biến mình thành công cụ để người khác lợi dụng. Hơn hết, bạn phải luôn giữ cái tâm trong sáng, an nhàn, tĩnh lặng để nhìn nhận cuộc sống này.
Xem thêm >> Sống ảo là gì? Biểu hiện của hiện tượng sống ảo
Trên đây chúng tôi đã giải thích rất cụ thể về sân si là gì và những lời khuyên hữu ích về nhân cách trong cuộc sống. Mặc dù sân si có thể nói là “bản năng” của con người nhưng bạn vẫn có thể chế ngự được nó bằng những cách như chúng tôi đã nêu trên. Hãy nhớ, sân si không phải là đức tính tốt, nếu bạn muốn có cuộc sống thoải mái, yên bình thì hãy loại bỏ tính cách này ra khỏi con người bạn.